W trakcie wykonywania zabiegów z użyciem lasera, prądu wysokich częstotliwości oraz instrumentów ultradźwiękowych powstaje dym, który nie tylko powoduje nieprzyjemny i trudny do usunięcia zapach, ale również jest niebezpieczny dla zdrowia zarówno pacjenta jak i (o wiele bardziej) osoby wykonującej zabieg.
Opary powstające w trakcie tego typu zabiegów są mieszaniną gazową substancji lotnych oraz cząstek stałych o średnicy od 0,07 do 0,42 μm. Oznacza to, że cząsteczki te mogą być wdychane i docierać do pęcherzyków płucnych. Substancje lotne to ok 95%, natomiast pozostałe 5% to fragmenty bakterii, wirusów, grzybów oraz tkanek pacjenta.
Badania dowodzą, że dym ulatniający się podczas operacji ma działanie mutagenne, a usunięcie 1 grama tkanki ma porównywalnie kancerogenny skutek jak wypalenie od 3 do 6 papierosów nieposiadających filtra.
Niektóre z objawów ekspozycji na dym chirurgiczny to:
- podrażnienie oczu
- łzawienie
- kichanie
- kaszel
- podrażnienie śluzówki nosa i gardła
Poniższy wykres pokazuje czas, przez jaki cząsteczki unoszą się w powietrzu w pomieszczeniu o wysokości 1,0 m w zależności od ich wielkości:
W celu zminimalizowania ryzyka zatrucia, zaprojektowano systemy odprowadzania i filtracji dymu oraz specjalne maski używane podczas zabiegów z wykorzystaniem laserów, diatermii oraz noży RF.
Mechanizm działania
W zależności od typu i wielkości cząstek zostają one zatrzymane na kolejnych stopniach systemu filtrującego. Każdy kolejny stopień filtracji eliminuje coraz mniejsze zanieczyszczenia, aż do likwidacji cząstek niebezpiecznych dla zdrowia przez filtry HEPA oraz ULPA, oraz zapachów przez filtry węglowe.
Klasyfikacja filtrów HEPA i ULPA zgodnie z normą EN1822:2009:
| filtr: | klasa: | skuteczność: |
| HEPA | H13 | ≥ 99,95% |
| HEPA | H14 | ≥ 99,995% |
| ULPA | U15 | ≥ 99,9995% |
| ULPA | U16 | ≥ 99,99995% |
| ULPA | U17 | ≥ 99,999995% |
Maski
Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów masek zabezpieczających przed wspomnianymi zagrożeniami, należy jednak pamiętać, że stanowią one jedynie dodatkową ochronę do tej oferowanej przez ewakuatory dymu zabiegowego. Sugerujemy, aby wybierając maskę wybierać te wyposażone co najmniej w filtr FFP3 lub IIR w zależności od klasyfikacji.
Do oczyszczania powietrza przy wykonywaniu zabiegów medycznych i estetycznych polecamy: