W związku z wysokimi gęstościami energii skupionymi na niewielkiej powierzchni możliwe jest przypadkowe uszkodzenie wrażliwych komórek oczu, takich jak poparzenie siatkówki lub uszkodzenie soczewki.
Długości fal w zakresie 400 – 1400 nm mogą uszkodzić siatkówkę już przy 1 mW/cm² natomiast światło UV (190 – 400 nm) oraz ze spektrum podczerwieni (1400 – 11000 nm) może uszkodzić soczewkę i rogówkę.
Duża część długości fal laserów jest niewidoczna dla ludzkiego oka, w związku z czym nie posiadamy naturalnych mechanizmów obronnych (takich jak odruch zamykania oczu).
Wymagany rodzaj filtrów oraz ich stopień ochrony zależy od długości fali, trybu pracy, mocy / energii. Wszystkie osoby wykorzystujące laser powinny być przeszkolone w zakresie zasad bezpieczeństwa pracy z danym laserem.
Aby ustalić jaki filtr powinien być zastosowany potrzebne są następujące informacje dotyczące lasera:
- długość fali
- średnica plamki (skupionej w odległości zabiegowej)
- średnica plamki (poza skupieniem)
- moc/energia impulsu
- długość impulsu
- częstotliwość
- moc średnia
Co znaczą wartości na okularach ochronnych?
- liczba (np. 755 – 1064) – ochrona w określonym zakresie długości fal promieniowania laserowego
- litera – tryb pracy (D – praca ciągła, I – praca impulsowa o impulsie/impulsach o długości > 1 µs do 0,25 s, R – impulsowa o impulsach o długościach w zakresie 1 µs to 1 ns oraz M – praca impulsowa o impulsach o długościach < 1 ns)
- LB – poziom ochrony (np. LB5)
- CE – certyfikat świadczący o spełnieniu norm europejskich
Typy okularów ochronnych dla aplikacji medycznych:
| typ lasera: | długość fali: | rodzaj filtra: |
| Laser diodowy czerwony i podczerwony | 650 – 660 nm oraz 808 – 810 nm | AST |
| Laser diodowy | 808 – 810 nm | DI1 (rekomendowany ze względu na bardzo dobrą widoczność w porównaniu do YG3) |
| Laser podczerwony | 808 – 810 nm, 940 nm, 980 nm, 1064 nm | YG3 (zakres ochrony 790 – 1090 nm) |
| Laser UV, niebieski, zielony | ≤ 532 nm | ARG |
| Laser Nd:YAG jednocześnie z dwoma długościami fali | 1064 nm i 532 nm | DBY lub ARG i FG1 |
| Laser CO2 | 10600 nm | EC2 |
| Laser aleksandrytowy | 755 nm | AXX |
| Laser erbowy, holmowy, GaAS, itp. | ≥1090 nm | FG1 |
| Lampy IPL i inne o szerokim zakresie fal | 420 – 1200 nm | 3PL |
| Okulary dla pacjenta na powiekę | (wszystkie lasery) | I-Shield |
| Okulary dla pacjenta pod powiekę | (wszystkie lasery) | COX II |
Najczęściej zadawane pytania:
Czy są lasery z których można korzystać bez ochrony oczu?
- Tak, są to lasery klas 1, 1M, oraz 2. Od klasy 2M przez 3R do 3B okulary są rekomendowane, natomiast przy laserach klasy 4 są one bezwzględnie wymagane.
Czy okulary korekcyjne/przeciwsłoneczne zapewniają ochronę przed promieniowaniem laserowym?
- Nie! Okulary korekcyjne oraz przeciwsłoneczne nie chronią przed promieniowaniem laserowym. Zawsze, bezwzględnie należy stosować okulary z odpowiednimi filtrami ochronnymi dostarczonymi przez certyfikowanych producentów.
Czy istnieją filtry, które chronią przed wszystkimi długościami fal?
- Nie, jest to niemożliwe z przyczyn technicznych.
